Κύπρος: Κοινή επιμέλεια των παιδιών. Τα παιδιά θέλουν και τους δυο διαζευγμένους γονείς.

Η πλειονότητα των παιδιών διαζευγμένων γονιών προτιμούν να ζουν και με τους δύο γονείς τους.

Εισήγηση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για θεσμοθέτηση της «κοινής επιμέλειας» των παιδιών στις περιπτώσεις διαζυγίου. 

Κύπρος Λευκωσία: Η πλειονότητα των παιδιών διαζευγμένων γονιών προτιμούν να ζουν και με τους δύο γονείς τους, παρά το γεγονός ότι αυτό συνεπάγεται συνεχή μετακίνησή τους από το ένα σπίτι στο άλλο και δεν τους προσφέρεται η «σταθερότητα» που χρειάζονται. 

Αυτό καταδεικνύουν ευρωπαϊκές και διεθνείς έρευνες στις χώρες στις οποίες εφαρμόζεται η «κοινή επιμέλεια». 

Η θεσμοθέτηση της «κοινής επιμέλειας» των παιδιών στις περιπτώσεις διαζυγίου αποτελεί εισήγηση και της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, η οποία ωστόσο προειδοποιεί ότι αυτή η διευθέτηση είναι πολύ πιο δύσκολη και απαιτητική για τους γονείς, για αυτό και προτείνει μια σειρά από μέτρα τα οποία θα πρέπει να ληφθούν και να εφαρμόζονται από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. 

Η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Λήδα Κουρσουμπά, προχώρησε στη δημοσιοποίηση της Θέση της για το θέμα της «κοινής επιμέλειας του παιδιού», αφού όπως αναφέρει στη σχετική έκθεσή της «μέσα από τη σωρεία των παραπόνων που λαμβάνει διαχρονικά συμπεραίνεται ότι τα θέματα γονικής μέριμνας παιδιών αφορούν μεγάλο αριθμό οικογενειών» στην Κύπρο. 

Αποφάσεις για κοινή επιμέλεια παιδιού εκδίδονται σε Αυστρία, Κροατία, Δανία, Φινλανδία, Λουξεμβούργο, Γαλλία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σερβία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο. * 

Όπως προκύπτει από τη διερεύνηση του ζητήματος, η «κοινή επιμέλεια των παιδιών», μεταξύ άλλων, «συμβάλλει στην αποδραματοποίηση του διαζυγίου, παρέχει το πλεονέκτημα τού ότι ανταποκρίνεται πιο ρεαλιστικά στις περιπτώσεις παιδιών που θα περνούσαν, έτσι κι αλλιώς, αρκετό χρόνο και με τους δύο γονείς, προωθεί τη συνέχιση της οικογενειακής ζωής και επαναβεβαιώνει ότι την ευθύνη παροχής φροντίδας και οικονομικής συνεισφοράς, την έχουν και οι δύο γονείς». 

Πρόκειται, όπως τονίζει η κ. Κουρσουμπά, «για μια εξαιρετικά απαιτητική διευθέτηση αφού, προκειμένου το παιδί να μένει και με τους δύο γονείς, περιορίζεται η ικανοποίηση της ανάγκης του να διαθέτει σταθερό οικογενειακό περιβάλλον». 

Στην Κύπρο, όπως επισημαίνει η Επίτροπος για τα Δικαιώματα των Παιδιών, «το υφιστάμενο εθνικό νομικό πλαίσιο δεν είναι απαγορευτικό ως προς τη δυνατότητα έκδοσης αποφάσεων κοινής επιμέλειας παιδιού από το δικαστήριο» **. 

Ωστόσο, «από την εμπειρία μου, και κυρίως από τη διερεύνηση παραπόνων που υποβάλλονται, η συνήθης πρακτική που τηρούν τα δικαστήρια στην Κύπρο είναι να εκδίδουν διατάγματα σύμφωνα με τα οποία η φύλαξη να ανατίθεται στον έναν γονιό, συνήθως στη μητέρα, και να ρυθμίζεται δικαίωμα επικοινωνίας παιδιού γονιού στον άλλο γονιό». 

Σύμφωνα με έρευνα στη Σουηδία, «στην αντίληψη των παιδιών μετρούν περισσότερο τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης διευθέτησης και δη η δυνατότητά τους να διατηρούν ουσιαστική σχέση και με τους δύο γονείς έναντι του μειονεκτήματος που συνεπάγεται η υποχρέωσή τους να μετακινούνται από το ένα σπίτι στο άλλο. 

Άλλη έρευνα κατέδειξε ότι τα παιδιά προτιμούν ο χρόνος που περνούν με τον κάθε γονιό να είναι 50%-50%, παρόλο που αναγνωρίζουν ότι στην πράξη μια τέτοια διευθέτηση δεν μπορεί να λειτουργήσει στις δικές τους περιστάσεις ή αυτές των γονιών τους. 

Και στις δύο έρευνες τα παιδιά τόνισαν την ανάγκη τήρησης συχνής επικοινωνίας και με τους δύο γονείς, αλλά και την ανάγκη για ύπαρξη ευελιξίας στην κατανομή της γονικής μέριμνας ιδιαίτερα για τα μεγαλύτερα παιδιά. 

Στη Θέση της η Επίτροπος καταγράφει και τις «απαιτήσεις» μιας απόφασης για «κοινή επιμέλεια των παιδιών» από τους γονείς, οι οποίοι θα πρέπει να συνεργάζονται καθημερινά προκειμένου να διατηρήσουν τις σωστές ισορροπίες προς όφελος των παιδιών τους. 

Όπως αναφέρει η Επίτροπος, «σύμφωνα με έκθεση του εθνικού συμβουλίου της Σουηδίας για την Υγεία και την Ευημερία για το 2004, Σουηδοί γονείς ανέφεραν ότι η συγκεκριμένη διευθέτηση απαιτεί συνεχώς την ανάγκη για επικοινωνία με τον άλλο γονιό σε ό,τι αφορά την κατ’ οίκον εργασία, τις εξωσχολικές δραστηριότητες, τα προβλήματα με φίλους και το σχολείο. 

Εισήγηση για θεσμοθέτηση της διαδικασίας Καταλήγοντας στη «Θέση» της η Επίτροπος αναφέρει ότι η «κοινή επιμέλεια είναι μια διευθέτηση αποδεκτή». Αφού πρώτα όμως, επισημαίνει, «της απόφασης δικαστηρίου προηγείται διατμηματική αξιολόγηση του συμφέροντος του παιδιού, η οποία θα περιλαμβάνει τις επιθυμίες του, την ευελιξία και την ικανότητα των γονέων να συνεργάζονται». 

Εισηγείται τη θεσμοθέτηση διαδικασίας που να περιλαμβάνει εξέταση έκδοσης διατάγματος κοινής επιμέλειας παιδιού στη βάση της αξιολόγησης του συμφέροντος του παιδιού, λήψη προστατευτικών μέτρων για το παιδί, αξιολόγηση του αποτελέσματος των προστατευτικών μέτρων που έχουν εφαρμοστεί καθώς επίσης και της θέλησης και της ικανότητας των γονιών να τα αξιοποιήσουν προτού παρθεί η απόφαση τελικού διατάγματος. 

Επίσης εισηγείται μη έκδοση τελικού διατάγματος κοινής επιμέλειας σε περιπτώσεις όπου οι ειδικοί διαπιστώνουν την ύπαρξη ενδοοικογενειακής βίας ή έντονα συγκρουσιακής σχέσης ανάμεσα στους δύο γονείς.

 Γράφει: Μαριλένα Παναγή

Σημειώση ΜΠΑΜΠΑ ΕΛΑ.

* επίσης και στην Τσεχία και Σλοβακία ισχύει το καθεστώς της Κοινής Επιμέλειας με Εναλλασσόμενη Κατοικία.

** δυνατότητα έκδοσης αποφάσεων κοινής επιμέλειας παιδιού από το δικαστήριο μπορεί να εκδοθεί και στην Ελλάδα με το υφιστάμενο Οικογενειακό Δίκαιο.

Πηγή