Θηλασμός. Τα σκοτεινά σημεία της φανατικής εμμονής στον θηλασμό. Τι λένε οι ειδικοί.

Η υπερβολική εμμονή ως προς την παράταση του θηλασμού κρύβει σκοτεινά σημεία. Τι λένε οι ειδικοί.

Την απάντηση στις φανατικές ελληνίδες μητέρες που είναι υπέρ του θηλασμού και υποστηρίζουν με φανατισμό ότι "το παιδί να αποθηλάσει όποτε αυτό θελήσει", την δίνουν οι ειδικοί.

Σε ότι αφορά τους ειδικούς που ασχολούνται με την ψυχική υγεία, μιλώντας στο «Βήμα» αναφέρουν πως στην πτυχή της σχέσης μητέρας - παιδιού που αφορά τον θηλασμό πρέπει να υπάρχει μέτρο. 

Όπως τονίζει η κυρία Εφη Λάγιου-Λιγνού, ψυχοθεραπεύτρια παιδιών και εφήβων, υπεύθυνη του Προγράμματος Πρώιμης Παρέμβασης στην Παιδοψυχιατρική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», 

«η ακραία συνθήκη του θηλασμού ενός παιδιού που είναι σε ηλικία να τραφεί μόνο του δεν αναιρεί σε καμία περίπτωση τη βιοψυχοκοινωνική αξία του θηλασμού. Η λαϊκή παροιμία "κάθε πράγμα στον καιρό του..." ισχύει και εδώ. Η μητέρα, δίνοντας το γάλα της στο νεογέννητο μωρό της, του δίνει μαζί και τη σκέψη της για αυτό: και τα δύο είναι απαραίτητα για τη σωματική και ψυχονοητική του ανάπτυξη. Το βρέφος ανταποκρινόμενο σε αυτό το "δώρο" της μητέρας του επιστρέφει με τον τρόπο του την ικανοποίηση που αυτή του πρωτοέδωσε, βάζοντας σε κίνηση αυτό το απαραίτητο συναισθηματικό δώσε-πάρε. Ομως "παν μέτρον άριστον"». 

Η ειδικός λέει ότι καθώς το παιδί μεγαλώνει διαφοροποιούνται οι ανάγκες του. 

«Ανταποκρίνομαι στις ανάγκες του παιδιού δεν σημαίνει πως κάνω ό,τι μου ζητήσει. Ο θηλασμός - πιπίλα δεν προσφέρει την ασφάλεια των ξεκάθαρων ορίων στο χάος της ψυχικής ανωριμότητας του παιδιού. Η μητέρα δεν εξυπηρετεί τις αναπτυξιακές ανάγκες του παιδιού της με το να τροφοδοτεί (για τους δικούς της λόγους) μια εικόνα του εαυτού της "πανταχού παρούσα και τα πάντα πληρούσα". Με τον παρατεταμένο θηλασμό δεν του προσφέρει πλαίσιο για να αναπτυχθεί και δεν προετοιμάζει το παιδί της να είναι ανθεκτικό στις ματαιώσεις, στις απογοητεύσεις και στις αντιξοότητες της ζωής».

Η ψυχολογία της μητέρας. Η παράταση της προσκόλλησης στο θηλασμό.

Τα άκρα ποτέ δεν είναι καλά, τονίζει από την πλευρά της και η κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια κυρία Κατερίνα Παπανικολάου. Όπως λέει, από τη μια πλευρά υπάρχουν οι μητέρες που έχουν αρνητική στάση απέναντι στον θηλασμό και μπορεί να έχουν αποφασίσει, πριν ακόμη από τον ερχομό του βρέφους, να μη θηλάσουν. 

«Αν και μια τέτοια στάση μπορεί να υπαγορεύεται από διάφορους συνειδητούς λόγους, όπως ο φόβος της γυναίκας να μη χαλάσει το σώμα της, συχνά η άρνηση αυτή έχει να κάνει με βαθύτερα αίτια, ίσως δυσκολίες στη σχέση της γυναίκας με τη δική της μητέρα όταν ήταν αυτή το βρέφος, ή ακόμη και δυσκολία αποδοχής του θηλυκού της εαυτού». 

Από την άλλη πλευρά και η υπερβολική εμμονή ως προς την παράταση του θηλασμού ίσως επίσης κρύβει «σκοτεινά σημεία». 

«Μπορεί να ξεπερνά την πραγματική πρόθεση της μητέρας για προσφορά φροντίδας προς το νήπιο και να υπαγορεύεται από μια ασυνείδητη επιθυμία που αφορά κάλυψη της ανάγκης της ίδιας της μητέρας για μια στενή - συμβιωτική σχέση με το παιδί». 

Κατά την κυρία Παπανικολάου από το τρίτο έτος της ζωής του παιδιού, και εφόσον έχει υπάρξει επαρκής κάλυψη των αναγκών του για ασφάλεια, η βασική ανάγκη του είναι η αυτονομία. 

«Η παράταση της προσκόλλησης ίσως καλύπτει ανάγκες της ίδιας της μητέρας για ασφάλεια και επαφή, ανάγκες που δεν έχουν επαρκώς καλυφθεί. 

Ο αποθηλασμός είναι ένας αποχωρισμός τόσο για το βρέφος όσο και για τη μητέρα. Η μητέρα θα στηρίξει το μωρό της σε αυτή τη διαδικασία, αλλά ίσως χρειαστεί να πάρει και αυτή στήριξη από κάποιον άλλον».

Η φανατική εμμονή στον θηλασμό. Απαραίτητη η αυτονόμηση του παιδιού.

Μεγάλη προσοχή στην τήρηση των λεπτών ισορροπιών ώστε οι μητέρες να μεγαλώνουν γερά (ψυχικά και σωματικά) παιδιά συστήνει και ο κ. Δημήτρης Καραγιάννης,παιδοψυχίατρος - ψυχοθεραπευτής οικογένειας, διευθυντής του Θεραπευτικού Ινστιτούτου «Αντίστιξη». 

«Ο θηλασμός αποτελεί μια πολύτιμη μετάβαση από την ενδομήτρια ζωή στη νέα πραγματικότητα. Η μητέρα, εκτός από την πολύτιμη τροφή με τα θρεπτικά συστατικά, προσφέρει το καλωσόρισμα στη ζωή με τη θερμή αγκαλιά της που εκφράζει την αγάπη της. Η άρνηση του θηλασμού για αισθητικούς λόγους ή λόγω έλλειψης χρόνου αποτελεί άρνηση της ίδιας της μητρότητας. Την ίδια στιγμή όμως η φανατική εμμονή στον θηλασμό λειτουργεί εις βάρος της συναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού και δημιουργεί καθηλώσεις επικίνδυνες για την προσωπικότητά του στη συνέχεια της ζωής του. Η προσφορά του μητρικού στήθους σε οποιαδήποτε δυσφορία του παιδιού το εκπαιδεύει στη συνέχεια της ζωής του να αναζητεί στην τροφή την αδιαφοροποίητη ικανοποίηση (καθήλωση στο στοματικό στάδιο εξέλιξης)».

Ο κ. Καραγιάννης σημειώνει ότι καθημερινά στην κλινική εμπειρία καταγράφονται επώδυνα περιστατικά ανάπτυξης φοβιών, αγχωδών αντιδράσεων, ακόμη και βαρύτερων ψυχικών διαταραχών που σχετίζονται με την αδιαφοροποίητη συγκυτιακή σχέση μητέρας - παιδιού.

«Η αποκλειστικότητα της σχέσης μητέρας - βρέφους δεν μπορεί να διαρκεί αιώνια, γιατί τότε δεν αφορά τη φροντίδα του παιδιού αλλά την κάλυψη άλλων συναισθηματικών αναγκών της μητέρας, η οποία απομυζεί το παιδί της, απομακρύνοντας ή περιθωριοποιώντας τον πατέρα. Συνεπώς εδώ έχουμε μια αντιστροφή της κατανόησης του οιδιποδείου συμπλέγματος σε ιοκάστειο σύμπλεγμα, όπου η μητέρα καθηλώνεται στο παιδί της και επομένως εμποδίζει την αυτονόμησή του».

Τι προτείνει για τον θηλασμό ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας).

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι καμία κυβέρνηση ή διεθνής αρμόδιος οργανισμός δεν δίνει συγκεκριμένη σύσταση σε ό,τι αφορά το πότε μια γυναίκα πρέπει να σταματήσει τον θηλασμό. 

Στις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρεται ότι υπάρχουν πολλά και διαφορετικά οφέλη για την υγεία του παιδιού από τον αποκλειστικό θηλασμό κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του. 

Στη συνέχεια ο ΠΟΥ προτείνει έναν συνδυασμό τροφών, υγρών και λήψης μητρικού γάλακτος ως την ηλικία των δύο ετών