Ασυμβιβαστη η ελληνικη διαδικασια επικοινωνιας δικαστη - τεκνου με οσα οριζει το ΕΔΔΑ

Ασυμβιβαστη η ελληνικη διαδικασια επικοινωνιας δικαστη - τεκνου με οσα οριζει το ΕΔΔΑ 

Η Επικοινωνια του Δικαστη με το τεκνο, σε υποθεση επιμελειας!

Ο Έλληνας νομοθέτης συναισθανόμενος τις εγγενείς ιδιαιτερότητες των υποθέσεων προσωπικής επικοινωνίας, αλλά και των οικογενειακών σχέσεων γενικότερα, επιχείρησε μια συμβολή στην 

ο υ σ ι α σ τ ι κ ή  απονομή της δικαιοσύνης. 

Με τον ν.2447/1996, μεταξύ άλλων, τροποποίησε και το δικονομικό πλαίσιο επίλυσης ανάλογων διαφορών. Έτσι, με το τότε, νέο άρθρο 681 Γ Κ.Πολ.Δ. καθιέρωσε στάδιο υ π ο χ ρ ε ω τ ι κ ή ς προδικασίας, που περιελάμβανε την έ ρ ε υ ν α, από όργανα της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας, των σ υ ν θ η κ ώ ν  διαβίωσης του ανηλίκου και την υποβολή στο δικαστήριο, έως την ημέρα της συζήτησης, σχετικής α ν α λ υ τ ι κ ή ς  έκθεσης, η οποία, στις περιπτώσεις, όπου φέρεται στο δικόγραφο της αγωγής ότι ο ένας από τους δύο γονείς ή το ανήλικο τέκνο παρουσιάζει ψυχικά προβλήματα, θα πρέπει να συνοδεύεται από ψυχιατρική έκθεση. 

Τι συνέβη όμως; γιατί το καταργήσανε;

Το πηγαίο αίσθημα ικανοποίησης και ελπίδας που συνόδευε την πρώτη ανάγνωση του κειμένου και των σχετικών διατάξεων κλονίστηκαν όταν οι ελλείψεις του κράτους το κατέστησαν πρακτικά ανεφάρμοστο και το καταδίκασαν λίγους μήνες αργότερα με μια εμβόλιμη διάταξη (άρθρο 19 παρ.4) στο μεταγενέστερο ν.2521/1997, που ορίζει πως στην περίπτωση του άρθρου 681 Γ Κ.Πολ.Δ., καθώς και όπου αλλού ο νόμος απαιτεί την υποβολή στο δικαστήριο και την υποχρεωτική συνεκτίμηση από αυτά έκθεσης της κοινωνικής υπηρεσίας, αν η έκθεση αυτή δεν υποβληθεί εμπρόθεσμα, το δικαστήριο δικάζει χωρίς έκθεση!

Το Ελληνικό Δικαστικό Ασυμβίβαστο με ότι ορίζει η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ).

Ερωτηματικά όμως προκαλούν και ορισμένες ακόμα επιλογές του Έλληνα νομοθέτη, όπως:

α) Η επικοινωνία του δικαστή με το τέκνο γίνεται  μ ε τ ά  το πέρας της συζήτησης και ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΤΑΙ η δυνατότητα των διαδίκων γονέων να λάβουν γνώση όλων των αναγκαίων στοιχείων που επηρεάζουν την έκβαση της δίκης και τελικά σ τ ε ρ ο ύ ν τ α ι  πλήρους και αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας! 

Στερούνται όμως  κ υ ρ ί ω ς  της δυνατότητας ως γονείς να επιχειρηματολογήσουν με τρόπο αποτελεσματικό  υ π έ ρ  της διατήρησης των επικοινωνιακών δικαιωμάτων τους!

Το Αδιανόητο της μη τήρησης πρακτικών και η μη σύνταξη έκθεσης για το περιεχόμενο της συνομιλίας!

β) Η μη τήρηση πρακτικών καθώς και η μη σύνταξη της έκθεσης για το περιεχόμενο της συνομιλίας ίσως δικαιολογούνται από την ανάγκη να μην αισθάνεται το παιδί υποχρεωμένο να λογοδοτήσει κατόπιν στους ασκούντες τη γονική μέριμνα για την άποψη που εξέφρασε.

Το μεγάλο όμως μειονέκτημα της μη τήρησης πρακτικών αποτελεί η αδυναμία ελέγχου σύνδεσης ανάμεσα στην άποψη του παιδιού και την απόφαση!

Ορισμένοι υποστηρίζουν, στην θεωρία που απέχει μακράν από την πραγματικότητα, πως, δεδομένου ότι η γνώμη του παιδιού υπόκειται στην ελεύθερη εκτίμηση του δικαστηρίου, η παράλειψη αυτή δεν έχει μεγάλη σημασία.

Η άποψη όμως αυτή φαίνεται ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΗ με τα πορίσματα της μέχρι σήμερα νομολογίας του Στρασβούργου στο μέτρο που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αναγνωρίζει και άλλες σημαντικές όψεις-πτυχές της γνωστοποίησης των συνομιλιών στους ενδιαφερόμενους γονείς, οι οποίοι έτσι έχουν όχι μόνο την δυνατότητα να επιχειρηματολογήσουν πάνω σε μια σταθερή βάση πραγματικών περιστατικών αλλά και να κατανοήσουν τα αισθήματα και τις απόψεις του παιδιού καθώς και την πραγματική διάσταση των οικογενειακών τους προβλημάτων.

Με δυο λόγια δηλαδή έχουν τη δυνατότητα οι γονείς, να διαπιστώσουν τι έφταιξε και την ευκαιρία να επανορθώσουν.

Σε αυτή την κατεύθυνση οδηγεί ο ίδιος ο κανόνας της οικογενειακής ενότητας και η αρχή της προσωρινότητας των μέτρων που θίγουν την οικογενειακή ζωή.

Ο κανόνας της οικογενειακής ενότητας αναγνωρίζεται από το Στρασβούργο και συγκεφαλαιώνεται στη διατύπωση πως "για ένα γονέα και το παιδί η κοινή συνύπαρξη (ή η αμοιβαία απόλαυση της συντροφιάς του άλλου) συνιστά ένα θεμελιακό στοιχείο της οικογενειακής ζωής". 

Τη θέση αυτή επαναλαμβάνει σχεδόν αυτολεξεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με την ίδια συνέπεια και ευκρίνεια σχεδόν σε ΟΛΕΣ τις αποφάσεις του που αφορούν την επικοινωνία γονέα τέκνου.

Πηγή: Από το βιβλίο "Το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας γονέων και τέκνων 1520 ΑΚ. Οι εγγυήσεις αποτελεσματικής προστασίας κατά τη νομολογία του ΕΔΔΑ" του Κωνσταντίνου Παναγούλια.